Nói đến Phan Thiết, người ta nghĩ ngay đến những khu nghỉ mát tuyệt đẹp nằm dọc theo bờ biển Mũi Né đầy nắng gió, đến vị mặn nồng của biển với đặc sản nước mắm Phan Thiết và những hải sản tươi ngon, phong phú, từ các lọai cá, mực, tôm, cua đến các lọai lọai sò ốc được chế biến thành hàng trăm món ăn ngon tuyệt.
Tuy nhiên, bạn nhất định phải thử những món ngon địa phương đặc sắc với câu chuyện thú vị kiểu “made in Phan Thiết”. Đó chính là gỏi cá suốt, lẩu thả và mực một nắng. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy những món này trong hầu hết các thực đơn, từ những quán ăn nhỏ dành cho du khách dọc theo đường Nguyễn Đình Chiểu, ở Mũi Né đến những nhà hàng hải sản trong thành phố Phan Thiết hay trong các các resort sang trọng.
Gỏi cá suốt
Không biết tự bao giờ gỏi cá đã trở thành món ăn quen thuộc của người dân nơi đây mà mỗi bà nội trợ trong gia đình hay các đầu bếp nổi tiếng ở Phan Thiết đều muốn thể hiện tài nghệ của mình qua món gỏi cá dân dã này.
Biển Phan Thiết dường như quanh năm rất sẵn có cá suốt, một lòai cá nhỏ có màu ánh bạc giống cá cơm nhưng lớn hơn một chút, khỏang hai đầu ngón tay. Nói đến món gỏi thì không thể thiếu các lọai rau thơm mà những thứ ấy thì bao giờ cũng có sẵn ở chợ, rất tượi ngon. Chế biến món gỏi cá không đòi hỏi sự cầu kỳ nhưng cần sự tỉ mỉ.
Trước hết phải chọn những con các suốt thật tươi, xẻ làm đôi và lấy hết xương. Theo bếp trưởng Nguyễn Hùng Chiến, bí quyết để thịt cá thơm và không có mùi tanh, thì phải dùng nước soda để rửa cá, sau đấy mới tái qua nước cốt chanh rồi ướp với ớt tỏi xay nhuyễn, đậu phộng, hành tây thái mỏng và rau húng quế và nước mắm chua ngọt. Rồi thì, từng miếng gỏi cá được sắp vào đĩa bên cạnh những lọai rau thơm, khế chua, xòai xanh và chuối chát. Cái hấp dẫn của món ăn không chỉ bởi bởi màu sắc mà còn cả hương vị của nó nữa. Gắp một miếng cá cuốn chung với tất cả các lọai rau thơm để cảm nhận được tất cả mùi vị. Vị ngọt của cá quyện trong vị cay nồng của ớt tỏi, vị béo của đậu phộng, vị chua của khế và vị thơm nồng của rau húng quế.
Lẩu thả
Nếu gỏi cá suốt là bữa tiệc của hương vị thì món lẩu thả lại là một bữa tiệc của màu sắc. Lẩu thả là cách gọi trong các nhà hàng, người dân địa phương gọi đơn giản là bún thả, có lẽ để diễn tả động tác trong khi chế biến món ăn này : “thả” (bỏ vào) tô từng nguyên liệu một.
Theo người địa phương, ban đầu lẩu thả chỉ là món các bà vợ ở các làng chài thường chuẩn bị cho chồng ăn để lấy lại sức sau những chuyến đi biển vất vả. Họ cho rằng không gì ngon và bổ bằng cá thật tươi, mang về ăn ngay.
Lần đầu tiên thấy món ăn này được bày trên bàn trong nhà hàng của Sea Horse Resort, tôi đã ‘không nỡ ăn’ vì nó đẹp như một bông hoa đầy sắc màu. Trên chiếc mẹt tre lót lá chuối màu xanh, những con cá suốt màu bạc óng ánh xếp chính giữa như nhụy hoa và mỗi cánh hoa là một nguyên liệu của món ăn được đặt trên bẹ chuối: nào là màu vàng của trứng chiên thái sợi, màu nâu của thịt heo thái chỉ, màu đỏ của cà chua, màu xanh và tím của rau, dưa leo và hoa chuối. Còn có một dĩa bún tươi trắng muốt và nước dùng đỏ au được đựng trong thố đất. Tất cả trông thật bắt mắt.
Nước dùng của lẩu thả được nấu với thịt cua và tôm sú băm nhuyễn nên có màu rất đẹp và vị ngọt thanh. Khi ăn, bỏ mỗi thứ một ít vào tô: một ít bún, trứng, thịt heo, rau, dưa leo và một vài miếng cá suốt, chan một ít nước dùng đang sôi trên bếp và cho thêm một vài miếng bánh tráng nướng bẻ vụn. Nóng hổi, thơm lừng, đủ vị chua, cay, béo ngọt làm nên một hương vị khó quên!
Mực một nắng
Mực thì vùng biển nào ở Việt Nam cũng có, một món hải sản rất ngon và dễ chế biến thành nhiều món thích như nướng sa tế, hấp sả gừng, xào chua ngọt, chiên nước mắm hay ăn cùng lẩu. Tuy nhiên nói đến mực một nắng thì phải nói đến Phan Thiết vì đó là quê hương xuất xứ của món ăn hấp dẫn này.
Người dân địa phương truyền nhau câu chuyện rằng, năm đó Phan Thiết – Bình Thuận trúng mùa mực, bà con ngư dân bận rộn với công việc phơi mực cho được nắng để mực khô đúng chuẩn. Khi xong việc thì đã xế chiều, bụng đói nhưng đã lỡ bữa, một ngư dân tiện tay lấy vài con mực được phơi từ sáng (mới qua 1 nắng trong ngày) đem nướng ăn chơi và mọi người phát hiện ra món mực một nắng này có vị ngon và khác mực tươi lẫn mực khô mà họ vẫn ăn xưa nay. Mực phơi qua một nắng đã ráo hết nước, thịt săn lại, giòn ngọt mà vẫn giữ được mùi vị tươi mới của biển. Và rồi, món này đã nhanh chóng phổ biến trong các thực đơn cũng như đã trở thành đặc sản mà mỗi du khách đến Phan Thiết đều muốn mua về làm quà.
Người Phan Thiết thường hay thưởng thức mưc một nắng với rượu gạo trắng trong những quán ăn dọc bờ biển vào buổi chiều. Vừa nhâm nhi miếng mực thơm giòn, vừa tận hưởng những làn gió mát trong tiếng sóng biển vỗ bờ trong ánh hoàng hôn buông dần trên biển quả thật là một trải nghiệm tuyệt vời mà bạn không nên bỏ lỡ khi đến Phan Thiết.
Bài: Thanh Vân
Ảnh: sưu tầm
